The Demopædia Encyclopedia on Population is under heavy modernization and maintenance. Outputs could look bizarre, sorry for the temporary inconvenience
Wielojęzyczny słownik demograficzny (Polski - pierwsze wydanie z 1966)
51
|
510
Rozwiązanie małżeństwa1 (por. 501--2) polega w zasadzie na zerwaniu wszystkich więzów prawnych wypływających z małżeństwa (501--5). Rozwiązanie małżeństwa usuwa w szczególności przeszkody, jakie istnienie małżeństwa mogłoby stawiać zawarciu nowego związku formalnego (por. 502--3). Rozwiązanie małżeństwa może nastąpić wskutek zgonu jednego z małżonków (501--5); małżonek pozostały przy życiu nazywa się wdowcem2 lub wdową3, zależnie od płci. O osobach owdowiałych4 mówi się, że żyją w stanie wdowieństwa5.
- 1. Małżeństwo rozwiązane — związek formalny (501--2) rozwiązany przez owdowienie lub rozwód (511--1).
- 5. Niektóre społeczeństwa nie uznają powtórnych małżeństw wdów. W niektórych krajach wymagany jest pewien okres wdowieństwa, wynoszący np. 300 dni od zgonu małżonka, aby uniknąć wątpliwości co do ojcostwa (114--6) dzieci pośmiertnych.
511
W tych krajach, gdzie istnieją rozwody1, rozwiązanie małżeństwa może nastąpić przez orzeczenie rozwodu2 dla jednego z małżonków. W niektórych krajach jeden z małżonków (501--5) może się wyrzec3 drugiego. Osoby rozwiedzione4, których małżeństwo zostało rozwiązane przez rozwód, nazywają się zależnie od płci rozwodnikami5 lub rozwódkami6.
512
W wielu krajach, między innymi w niektórych krajach, gdzie prawo przestrzega zasady nierozerwalności małżeństwa1, może jednak istnieć separacja prawna2, która pozwala rozluźnić więzy prawne między małżonkami (501--5), zwalniając ich w szczególności z obowiązku wspólnego zamieszkiwania3. Osoby, których małżeństwo zostało rozwiązane przez separację nazywa się separowanymi4. Rozwiązanie małżeństwa przez separację de facto5 lub porzucenie6 jednego małżonka przez drugiego nie jest rzadkie w niektórych krajach. Tego rodzaju separowanych należy odróżnić od separowanych prawnie4. Małżeństwa, w których małżonkowie już nie zamieszkują wspólnie, ale które nie zostały prawnie rozwiązane, nazywa się małżeństwami rozłączonymi7.
513
Unieważnienie małżeństwa1 następuje z wyroku stwierdzającego, że chociaż odbyła się ceremonia ślubna, to jednak nie było ważnego małżeństwa2. Chociaż prawnie małżeństwo nie ulega rozwiązaniu przez separację de facto (512--5), to jednak jako małżeństwa rozwiązane3 rozumie się często wszelkie przypadki zakończenia związku małżeńskiego (501--3), zarówno przez zgon (por. 510), rozwód (511--1), separację prawną (512--2) lub faktyczną (por. 512--5), jak też przez unieważnienie małżeństwa.
514
Ludność zdolna do małżeństwa1 składa się z ogółu osób odpowiadających warunkom prawnym lub zwyczajowym wymaganym dla zawarcia małżeństwa (501--4); osoby nie spełniające tych warunków stanowią ludność niezdolną do małżeństwa2. Osoby owdowiałe lub rozwiedzione mogą wstąpić w nowy związek małżeński; w związku z tym rozróżnia się pierwsze małżeństwa3 i małżeństwa dalsze4, które czasami nazywa się małżeństwami powtórnymi4. Kolejność małżeństwa5 może być różna dla obu małżonków (501--5), wobec czego termin „pierwsze małżeństwo” jest wieloznaczny, jeżeli nie ustali się z góry czy dotyczy męża, żony, czy obojga małżonków. Niektórzy demografowie stosują termin „pierwsze małżeństwo” tylko do małżeństwa między kawalerem (515--3) i panną (515--4).
515
Ludność można podzielić na grupy według stanu cywilnego1 Osoby wolne2, o których mówi się czasami jako o nieżonatych2 i niezamężnych2 — a więc kawalerowie3 i panny4 — są to osoby, które nigdy nie zawierały jeszcze związków małżeńskich. Grupa osób w stanie małżeńskim5, żonatych6 i mężatki7, składa się z tych osób, które zawarły związki małżeńskie i których związki nie uległy rozwiązaniu (510--1). O wszystkich osobach poza osobami wolnymi mówimy, że są to osoby spoza grupy wolnych8.
* * *
|