The Demopædia Encyclopedia on Population is under heavy modernization and maintenance. Outputs could look bizarre, sorry for the temporary inconvenience

Wielojęzyczny słownik demograficzny (Polski - pierwsze wydanie z 1966)

80

Z Demopædia
Skocz do: nawigacja, szukaj



retour à Strona główna | Przedmowa | Indeks
Rozdział | Wstęp | Pojęcia ogólne Indeks 1 | Opracowanie danych statystyki demograficznej indeks 2 | Rozmieszczenie i struktura ludności indeks 3 | Umieralność i chorobowość indeks 4 | Małżeństwa indeks 5 | Urodzenia indeks 6 | Ruch ludności i reprodukcja ludności indeks 7 | Migracje indeks 8 | Demografia ekonomiczna i społeczna indeks 9
Section | 10 | 11 | 12 | 13 | 14 | 15 | 16 | 20 | 21 | 22 | 23 | 30 | 31 | 32 | 33 | 34 | 35 | 40 | 41 | 42 | 43 | 50 | 51 | 52 | 60 | 61 | 62 | 63 | 70 | 71 | 72 | 80 | 81 | 90 | 91 | 92 | 93

Migracje

80

801

Migracje1 są jednym z najważniejszych przejawów mobilności2 ludności z punktu widzenia przestrzennego. Migracją lub ruchem migracyjnym1 w ścisłym znaczeniu nazywamy całokształt przesunięć, prowadzących do zmiany miejsca zamieszkania (310-6) osób, które przenoszą się z miejsca pochodzenia3 lub miejsca wyjazdu3 do miejsca przeznaczenia4 lub miejsca przyjazdu4. Rozróżnia się migracje czasowe i migracje stałe, zależne od czasii trwania nieobecności5 w dawnym miejscu zamieszkania albo od czasu trwania obecności6 w nowym miejscu zamieszkania. Rozróżnienie takie można przeprowadzić również na podstawie prawnej, opierając się na zaliczeniu poszczególnych osób do ludności stałej lub czasowej przez władze danego terytorium.

  • 1. Osoby migrujące nazywają się migrantami.
  • 3. Oddzielny problem stanowi koczownictwo (por. 304-2).
  • 4. Przy migracjach zagranicznych (802-2) w stosunku do imigrantów (802-3) mówi się czasem o kraju przyjmującym zamiast o kraju przeznaczenia.

802

Jeżeli chodzi o określone terytorium, to migracje zewnętrzne1 wiążą się z przekraczaniem granic tego terytorium. Gdy tym terytorium jest obszar jakiegoś suwerennego państwa, migracje związane z przekraczaniem jego granic nazywa się migracjami zagranicznymi2 albo migracjami zewnętrznymi2. Terminy imigracja3 i emigracja4 dotyczą odpowiednio przejścia do danego terytorium i z danego terytorium. Migracje w obrębie danego kraju, polegające na przesunięciach ludności między różnymi częściami kraju, nazywają się migracjami wewnętrznymi5.

  • 3. Osoby uczestniczące w imigracji nazywa się imigrantami.
  • 4. Osoby uczestniczące w emigracji nazywa się emigrantami.
  • 5. Specjalnym rodzajem migracji wewnętrznych jest ruch między miastem i wsią, silniejszy w kierunku miast. Wiąże się on z urbanizacją. Dla wsi oznacza ubytek siły roboczej. Zjawisko to znane jest pod nazwą ucieczki do miast albo ucieczki ze wsi.

803

Termin ruch migracyjny1 używa się na oznaczenie tej części całkowitego ruchu ludności, która wypływa z migracji (801-1). Łączną liczbę przyjazdów2 imigrantów (802-3) i wyjazdów3 emigrantów (802-4) nazywa się migracją brutto4. Migracja netto5 jest różnicą między całkowitą liczbą osób przybyłych i całkowitą liczbą osób, które wyjechały; liczbę tę nazywa się również saldem migracji5. Gdy liczba przybyłych jest wyższa od liczby wyjeżdżających, zachodzi imigracja netto6, w przeciwnym przypadku mamy emigrację netto7.

804

Statystykę migracji1 opracowuje się, aby wykazać rozmiary migracji (801-1), kierunki ruchów migracyjnych (803-1) i cechy migrantów. Dokładność z jaką chwyta się te różne rodzaje faktów zależy od stosowanej metody, ponieważ większość danych statystyki migracji opiera się raczej na szacunkach niż na dokładnym zliczaniu. Bezpośrednie mierzenie migracji2 wymaga systemu rejestrowania ruchów migracyjnych tam, gdzie one się odbywają. Przy migracji zamorskiej można się oprzeć na listach pasażerów3 statków i samolotów. Obserwacja osób przekraczających granice polityczne dostarcza tylko bardzo przybliżonych danych, chyba że podejmuje się specjalne starania, aby rozróżnić migrantów od podróżnych4, którzy nie zmieniają miejsca stałego zamieszkania. Liczba przyznanych wiz5, czyli zezwoleń na wyjazd5 i liczba wydanych zezwoleń na zamieszkanie6 lub zezwoleń na pracę7 także może służyć za źródło informacji o migracjach obcokrajowców.

805

Gdy nie można bezpośrednio ustalić rozmiarów migracji, pośrednie mierzenie migracji1 opiera się na szacunkach uzyskanych metodą reszt2, polegającą na porównaniu zmiany liczby ludności w danym okresie ze zmianą wywołaną przyrostem naturalnym; różnicę między tymi dwiema liczbami przypisuje się migracjom. Metoda ruchu naturalnego3 polega na obliczaniu różnicy między całkowitą zmianą liczby ludności i przyrostem naturalnym (701-7). W metodzie współczynników dożycia4 współczynniki zgonów za okres międzyspisowy wykorzystuje się dla postarzenia (326-5) ludności spisanej i dla uzyskania oczekiwanej liczby ludności w końcu okresu. Porównanie rzeczywistej i oczekiwanej ludności można wykorzystać dla oszacowania salda imigracji według wieku. Gdy można uzyskać dane o migracjach netto lub migracjach brutto i średniej liczbie ludności na danym terytorium, można obliczać współczynniki migracji5 charakteryzujące natężenie migracji.

806

Badanie mobilności ludności dotyczy nie tylko właściwych migracji (w znaczeniu jak 810-1), ale także ruchów czasowych. Wśród tych ostatnich wyodrębnia się pewne rodzaje ruchów występujących regularnie. Ruch wahadłowy1 — to regularne przejazdy między miejscem zamieszkania i miejscem pracy, a migracje sezonowe2 odbywają się w pewnych określonych porach roku. Tego rodzaju migracje sezonowe są zazwyczaj migracjami za pracą3, tj. migracjami osób udających się do pracy na określony sezon, np. do żniw.

* * *

retour à Strona główna | Przedmowa | Indeks
Rozdział | Wstęp | Pojęcia ogólne Indeks 1 | Opracowanie danych statystyki demograficznej indeks 2 | Rozmieszczenie i struktura ludności indeks 3 | Umieralność i chorobowość indeks 4 | Małżeństwa indeks 5 | Urodzenia indeks 6 | Ruch ludności i reprodukcja ludności indeks 7 | Migracje indeks 8 | Demografia ekonomiczna i społeczna indeks 9
Section | 10 | 11 | 12 | 13 | 14 | 15 | 16 | 20 | 21 | 22 | 23 | 30 | 31 | 32 | 33 | 34 | 35 | 40 | 41 | 42 | 43 | 50 | 51 | 52 | 60 | 61 | 62 | 63 | 70 | 71 | 72 | 80 | 81 | 90 | 91 | 92 | 93