The Demopædia Encyclopedia on Population is under heavy modernization and maintenance. Outputs could look bizarre, sorry for the temporary inconvenience

Wielojęzyczny słownik demograficzny (Polski - pierwsze wydanie z 1966)

51

Z Demopædia
Skocz do: nawigacja, szukaj



retour à Strona główna | Przedmowa | Indeks
Rozdział | Wstęp | Pojęcia ogólne Indeks 1 | Opracowanie danych statystyki demograficznej indeks 2 | Rozmieszczenie i struktura ludności indeks 3 | Umieralność i chorobowość indeks 4 | Małżeństwa indeks 5 | Urodzenia indeks 6 | Ruch ludności i reprodukcja ludności indeks 7 | Migracje indeks 8 | Demografia ekonomiczna i społeczna indeks 9
Section | 10 | 11 | 12 | 13 | 14 | 15 | 16 | 20 | 21 | 22 | 23 | 30 | 31 | 32 | 33 | 34 | 35 | 40 | 41 | 42 | 43 | 50 | 51 | 52 | 60 | 61 | 62 | 63 | 70 | 71 | 72 | 80 | 81 | 90 | 91 | 92 | 93

51

510

Rozwiązanie małżeństwa1 (por. 501-2) polega w zasadzie na zerwaniu wszystkich więzów prawnych wypływających z małżeństwa (501-5). Rozwiązanie małżeństwa usuwa w szczególności przeszkody, jakie istnienie małżeństwa mogłoby stawiać zawarciu nowego związku formalnego (por. 502-3). Rozwiązanie małżeństwa może nastąpić wskutek zgonu jednego z małżonków (501-5); małżonek pozostały przy życiu nazywa się wdowcem2 lub wdową3, zależnie od płci. O osobach owdowiałych4 mówi się, że żyją w stanie wdowieństwa5.

  • 1. Małżeństwo rozwiązane — związek formalny (501-2) rozwiązany przez owdowienie lub rozwód (511-1).
  • 5. Niektóre społeczeństwa nie uznają powtórnych małżeństw wdów. W niektórych krajach wymagany jest pewien okres wdowieństwa, wynoszący np. 300 dni od zgonu małżonka, aby uniknąć wątpliwości co do ojcostwa (114-6) dzieci pośmiertnych.

511

W tych krajach, gdzie istnieją rozwody1, rozwiązanie małżeństwa może nastąpić przez orzeczenie rozwodu2 dla jednego z małżonków. W niektórych krajach jeden z małżonków (501-5) może się wyrzec3 drugiego. Osoby rozwiedzione4, których małżeństwo zostało rozwiązane przez rozwód, nazywają się zależnie od płci rozwodnikami5 lub rozwódkami6.

512

W wielu krajach, między innymi w niektórych krajach, gdzie prawo przestrzega zasady nierozerwalności małżeństwa1, może jednak istnieć separacja prawna2, która pozwala rozluźnić więzy prawne między małżonkami (501-5), zwalniając ich w szczególności z obowiązku wspólnego zamieszkiwania3. Osoby, których małżeństwo zostało rozwiązane przez separację nazywa się separowanymi4. Rozwiązanie małżeństwa przez separację de facto5 lub porzucenie6 jednego małżonka przez drugiego nie jest rzadkie w niektórych krajach. Tego rodzaju separowanych należy odróżnić od separowanych prawnie4. Małżeństwa, w których małżonkowie już nie zamieszkują wspólnie, ale które nie zostały prawnie rozwiązane, nazywa się małżeństwami rozłączonymi7.

513

Unieważnienie małżeństwa1 następuje z wyroku stwierdzającego, że chociaż odbyła się ceremonia ślubna, to jednak nie było ważnego małżeństwa2. Chociaż prawnie małżeństwo nie ulega rozwiązaniu przez separację de facto (512-5), to jednak jako małżeństwa rozwiązane3 rozumie się często wszelkie przypadki zakończenia związku małżeńskiego (501-3), zarówno przez zgon (por. 510), rozwód (511-1), separację prawną (512-2) lub faktyczną (por. 512-5), jak też przez unieważnienie małżeństwa.

514

Ludność zdolna do małżeństwa1 składa się z ogółu osób odpowiadających warunkom prawnym lub zwyczajowym wymaganym dla zawarcia małżeństwa (501-4); osoby nie spełniające tych warunków stanowią ludność niezdolną do małżeństwa2. Osoby owdowiałe lub rozwiedzione mogą wstąpić w nowy związek małżeński; w związku z tym rozróżnia się pierwsze małżeństwa3 i małżeństwa dalsze4, które czasami nazywa się małżeństwami powtórnymi4. Kolejność małżeństwa5 może być różna dla obu małżonków (501-5), wobec czego termin „pierwsze małżeństwo” jest wieloznaczny, jeżeli nie ustali się z góry czy dotyczy męża, żony, czy obojga małżonków. Niektórzy demografowie stosują termin „pierwsze małżeństwo” tylko do małżeństwa między kawalerem (515-3) i panną (515-4).

515

Ludność można podzielić na grupy według stanu cywilnego1 Osoby wolne2, o których mówi się czasami jako o nieżonatych2 i niezamężnych2 — a więc kawalerowie3 i panny4 — są to osoby, które nigdy nie zawierały jeszcze związków małżeńskich. Grupa osób w stanie małżeńskim5, żonatych6 i mężatki7, składa się z tych osób, które zawarły związki małżeńskie i których związki nie uległy rozwiązaniu (510-1). O wszystkich osobach poza osobami wolnymi mówimy, że są to osoby spoza grupy wolnych8.

* * *

retour à Strona główna | Przedmowa | Indeks
Rozdział | Wstęp | Pojęcia ogólne Indeks 1 | Opracowanie danych statystyki demograficznej indeks 2 | Rozmieszczenie i struktura ludności indeks 3 | Umieralność i chorobowość indeks 4 | Małżeństwa indeks 5 | Urodzenia indeks 6 | Ruch ludności i reprodukcja ludności indeks 7 | Migracje indeks 8 | Demografia ekonomiczna i społeczna indeks 9
Section | 10 | 11 | 12 | 13 | 14 | 15 | 16 | 20 | 21 | 22 | 23 | 30 | 31 | 32 | 33 | 34 | 35 | 40 | 41 | 42 | 43 | 50 | 51 | 52 | 60 | 61 | 62 | 63 | 70 | 71 | 72 | 80 | 81 | 90 | 91 | 92 | 93